Νύχτα Radio φόνων

Νύχτες ραδιο-φόνων στο θέατρο ΔΙΑΝΑ
Και όχι, δε με πληρώνουν για να κάνω διαφήμιση. Η παράσταση ήταν πέρα απο συγκλονιστική. Θα έλεγα οτι ήταν life-altering. Πάντα όποτε διαβάζω μια τέτοια κριτική μου φαίνεται υπερβολική και με απωθεί απο το να δω ένα έργο παραδόξως. Ίσως γιατί φοβάμαι οτί όντως μπορεί να είναι. Ίσως γιατι θεωρώ τον εαυτό μου υπερβολικά αναίσθητο. Και απο το πολύ που το λέω το πίστεψα κιόλας. Ελπίζω να μη γίνω. Ελπίζω να μην είμαι. Η παράσταση είναι απίστευτη και τη συνιστώ ανεπιφύλακτα (τόσο κοινότοπες φράσεις, αλλά τις εννοώ) · τουλάχιστον για αυτούς που έχουν την ικανότητα να παρακολουθήσουν μια θεατρική παράσταση και δε γελάνε χωρίς λόγο. Πηγαίνετε να το δείτε όσο είναι ακόμα νωρίς. Η Ελένη Ράντου είναι ΕΔΩ. Δε με βλέπετε που δείχνω, αλλά έχω σηκωθεί στις μύτες των ποδιών μου και έχω τεντώσει το χέρι μου πάνω πάνω. Είμαι και κοντός. 1.73. Μέτριος προς κοντός έστω. Δεν ξέρω. Κοντός. .&_ .
_____________________
Ιπποκράτους 7, 2103626596
Απογ: Κυρ. 6.30 μ.μ., Βραδ: Τετ., Πέμ., Παρ., Σάβ., Κυρ. 9.30 μ.μ., € 23, 20, φοιτ.: € 17. Διάρκεια: 120'.

Το έργο γράφτηκε απο τον Nicky Silver. Απόδοση/μετάφραση: Ελένη Ράντου. Παίζουν : Έλενη Ράντου, Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Φάνης Μουρατίδης, Λίνα Σακκά, Κώστας Αποστολάκης, Ορφέας Αυγουστίδης. Θα το ξαναδώ. Παρέα θέλω. Και 4 αγκαλιές τη μέρα. Κανονίστε μεταξύ σας μαλακισμένα να έχω τουλάχιστον 4. Τα επόμενα τα τυπογράφησα από το πρόγραμμα της παράστασης το οποίο και αξίζει να αγοράσετε. Ελπίζω να μη μπω μέσα για πνευματικά δικαιώματα. Εξάλλου λεω από πού είναι. Τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα:

• Αβεβαιότητα - συνθήκη ζωής που παράγει αντοχή. Όχι ως βράχος απέναντι σε υπέρτερες δυνάμεις, αλλά ως καλαμιά που λυγίζει για να μπορεί να επανέρχεται. Το πείσμα της καλαμιάς την κάνει ευέλικτγ απέναντι στις απαιτήσεις ενός απρόβλεπτου, αυθαίρετου και ανελέητου περιβάλλοντος. Μαθαίνει να προσαρμόζεται άμεσα στη μεταβολή των συνθηκών, να εντοπίζει συμμάχους, να διατηρί τις δυνάμεις της - αρετές που άλλοι ονομάζουν καχυποψία, φατριασμό και τεμπελιά, αλλά που είναι απλώς τρόποι για να μπορεί το βραχυπρόθεσμο να υπηρετεί το μακροπρόθεσμο.

• Αγάπη - Η πιο ξεχειλωμένη λέξη. Λογικό, απο τα τόσα που της ζητάμε να χωρέσει.

• Εξάρτηση - Αναπόφευκτη συνθήκη της ανθρώπινης ύπαρξης - πρώτα απο τη φύση, λ.χ. σεισμοί, αλλα προπαντός απο τους ανθρώπους - συχνά σε περιορίζει αλλα προπαντός σε ζεσταίνει ψυχικά (βλ. αφοσίωση) - πως διδασκόμαστε την αλληλοεξάρτηση; Ο πειρασμός της δήθεν ελευθερίας, δηλαδή του να παίρνεις δίχως να δίνεις, δηλαδή να εξαρτώνται οι άλλοι απο σένα αλλά εσύ απο κανένα, σε οδηγεί σε φιλοδοξίες ισχύος (βλ. εμπιστοσύνη). Στο δίλημμα ελευθερία ή εξάρτηση ο φιλοσοφικά μαλάκας θα προτιμήσει το πρώτο, κερδίζοντας έτσι συνειδητά αυτό που για τους άλλους αποτελεί κατάρα: την αδιαφορία και τη μοναξιά.

• Προσποίηση ο ισχυρός επιβάλλει, προσποιούμενος τον ίσο, κι ο αδύναμος αντιστέκεται, προσποιούμενος υποταγή
• Εγωισμός - Καλός όταν αφορά το συμφέρον, κακός όταν ακυρώνει την αλληλεγγύη - =/= ατομικισμός -
• Ειλικρίνεια <ιμπ> - Κακώς μερικοί τη θεωρούν αξία, διότι εύκολα πλαστογραφείται - "Ααα πάνω απ όλα ειλικρινεια!" θα πεις, και θ'αναζητήσεις αυτούς που λένε την αλήθεια. Πώς θα τους ξεχωρίσεις, τους ειλικρινείς απο εκείνους που υποκρίνονται την ειλικρίνεια; Απο τα λόγια τους; Ποιοί δείχνουν πιο αληθινοί; Μήπως εκείνοι που ψεύδονται καλύτερα είναι οι άνθρωποι χαμηλών τόνων και σοβαρού λόγου, με περγαμηνές διανοουμένων, που σου κάνει εντύπωση πόσο διαφέρουν από τους φωνακλάδες που καταγγέλουν, αποκαλύπτουν και βάζουν το μαχαίρι στο κόκκαλο; Ποιόν να πιστέψεις; Τον εαυτό σου, αλλα πρέπει να ψάξεις μόνος σου τι αναζητάς. Ίσως καταλήξεις να ζεις άνετα με την αμφιβολία, ίσως καταλήξεις σε κάποιο πιστεύω, και ίσως απλώς ακολουθήσεις τον απλό δρόμο όλων μας, την καλή τύχη του να είσαι έλληνας.
• Θάνατος - Το πάσχα είναι η μεγάλη γιορτή όλων των ελλήνων. Γιορτάζουμε την ανάσταση. Όμως μεταξύ μας, πιστεύουμε στ'αλήθεια στην ανάσταση; Με γλυκειά ειρωνία, το πάσχα μας θυμίζει πως ο θάνατος είναι αμετάκλητος, αλλά μας ζητά να κάνουμε πως δεν το πιστεύουμε. Ρώτα και γύρω σου - σχεδόν κανείς δεν περιμένει ανάσταση. Ο Χριστός μπορεί να αναστήθηκε, εγώ όμως; Πού είναι η ανάσταση στο δημοτικό τραγούδι; Πουθενά. Κι όμως θα θέλαμε να υπήρχε μια δύναμη, ικανή να μετακινεί βουνά και ν'ανασταίνει νεκρούς. Πες τον βολονταρισμό στην πολιτική, ή μαγικό ρεαλισμό (magic realism) στον κινηματογράφο. Έτσι η διάνοια δένει τον πόθο να υπερβούμε την αδυναμία μας, με τη γνώση πως θ'αποτύχουμε. Αυτή την ανάγκη για μια μαγεία, που να ξεπερνά τους περιορισμούς του κόσμου, μαζι με τη φνώση πως μαγεία δεν υπάρχει, να τι γιορτάζουμε το πάσχα.
• Αδιαφορία - Γνωρίζεις χειρότερη μοίρα απο το να μην υπάρχεις για κανέναν; Είναι η παλιά κατάρα: "Να πεθάνεις μόνος".
• Εξουσία - Τρόπος για να ελέγχω τα της ζωής μου, άρα ζητώ να την επεκτείνω. Τρόπος για να με ελέγχουν, άρα ζητώ να την περιορίζω. Κατα προτίμηση εμπρόσωπη: την ενσαρκώνουν άτομα. Ακόμα και απο το κράτος, ζήτω μια φάτσα.
• Ελπίδα - Etre malade d'espoir - η πιο υγιής ασθένεις.
• Έλεγχος - Τρόποι άσκησης: προσωπική σχέση, επιρροή, πειθώ, αμοιβαία υποχρέωση, συμμαχία, χρήση εξουσίας. Δύο κατευθύνσεις , ελέγχω / ελέγχομαι. Δύο μορφές, εμπρόσοπος / απρόσωπος.
• Θάρρος - Ευγενής ιδιότητα των αδυνάμων, που ενώ δεν είναι ήρωες, μάχονται - ταυτόχρονα στάση(αισιοδοξία), συμπεριφορά (πράξη) και αξία (το αντίθετο της φυγής και παραίτησης).
• Αφοσίωση - // Αδέσποτος - κάπου να δέσεις / δέσιμο των ανθρώπων / δεσμοί = αμφίσημο, διότι δημιουργούν ταυτόχρονα προστασία και περιορισμό, αλληλεγγύη και υποχρέωση.
• Εμπιστοσύνη - Σχέσεις εμπιστοσύνης υπάρχουν όταν είσαι σίγουρος -ό,τι και να συμβεί- για τη συμπεριφορά του άλλου. Τι είναι αυτά που σε σιγουρεύουν; Πρώτα απ όλα, το καλό του όνομα, κάτι που εξαρτάται απο τη συνέπεια που δείχνει. Μήπως, για να κερδίσει συμπάθεια, σου δείχνει πως κορόιδεψε κάποιον άλλονκαι για να κερδίσει εμπιστοσύνη, σου λέει τα μυστικά των άλλων; Έπειτα, το συμφέρον - αρκεί να ξέρεις οτι κάποιο άλλο συμφέρον, ισχυρότερο, μπορεί ν'αλλάξει τα πράγματα. Το πιο σίγουρο είναι η αφοσίωση του άλλου - αλλά το πιο δύσκολο να την κερδίσεις, όπως και το πιο εύκολο να την τραυματίσεις, διότι κερδίζεται μόνο με αφοσίωση και χάνεται με την υπεροψία. Να λυπάσαι τους ισχυρούς. Σαν άνθρωποι λαχταρούν την αφοσίωση όσο και την επίδειξη. Όμως επειδή είναι πρώτα ισχυροί, για τον άλλο δεν αποτελούν παρά "Ένα κομμάτι κρέας με δύο μάτια και πορτοφόλι" που βλέπει την παράσταση της ισχύος του να αμοίβεται με τις παραστάσεις αφοσίωσης των άλλων.
• Ντροπή - "Δε θέλω να δίνω δικαίωμα να λένε πως..." - "Μη δίνεις δικαίωμα στην κοινωνία να..." Οι κοινωνιολόγοι διαχωρίζουν δύο ειδών κοινωνίες: της ντροπής και της ενοχής. Στη μία, εξάρτηση μεταξύ των ανθρώπων. Στην άλλη, αυτονομία του ατόμου. Παράδοση και εκσυγχρονισμός. Σα να απέκλειε το ένα το άλλο.
• Πόλεμος <ε> - Όλα είναι αγώνας και σύγκρουση για επικράτηση - τίποτε μη θεωρείς δεδομένο - δεν αναζητούμε σύμπτωση/ειρήνη μεταξύ χ κ' ψ, αλλά να καταλάβουμε γιατί διαφωνούν, και γιατί, ίσως, θα βρισκονται πάντα σε σύγκρουση. Γράφει ο Καζαντζάκης στην "Ιστορία του γλωσσικού ζητήματος": "Εαν είναι ωραίο να φέρεται κανείς ήρεμα προς τους άλλους, είναι μερικές στιγμές που η ηερμία καταντά αδιαφορία και έγκλημα και ο θυμός επιβάλλεται ως καθήκον". Προσθέτει, στο "κοινωνικό χρέος": "Έτσι κοιτάζοντας το σύνολο και τοποθετόντας την εποχή μας, βλέπουμε ποιό είναι το σύγχρονο χρέος μας: μίσος, πόλεμος χωρίς έλεος, χωρίς συμβιβασμό, στην τάξη, που την εποχή τούτη έλαχε ν'αποτελεί την αντίδραση, την αδικία, την ανηθικότητα".
• Ζόρισμα - Καταναγκασμός, πίεση - βλ. και στρίμωγμα - πίεση και εξωτερική και εσωτερική (λ.χ. φιλοδοξία συζύγου). Πώς λειτουργείς μέσα στον κόσμο; Σ'αφήνει να κάνεις όσα θέλεις; Πόση προσπάθεια χρειάζεσαι; Πόση αντίσταση θα συναντήσεις; Πειρασμοί = Μορφή πίεσης, ζορίζεσαι να υποκύψεις.
• Ανατροπή - Όταν έρχονται τα πάνω κάτω - κάτι για το οποίο είμαστε πάντα προετοιμασμένοι -
• Προτιμώ το ψέμα απο το σφάλμα - το ψέμα ξέρει οτι είναι σφάλμα, ενώ το σφάλμα νομίζει οτι είναι αλήθεια.
• Φόβος - Τί φοβόμαστε; Όχι τόσο το κακό και τη συμφορά -είναι αναμενόμενα- όσο την ανησυχία για το πως θα τα αντιμετωπίσουμε, και ποιός θα πονέσει μαζί μας.
• Συνείδηση - Αυτονομία, θεωρητικά, είναι να είσαι εσύ κύριος του εαυτού σου. Αλλά κατά πόσο διαθέτεις αυτοδιάθεση; Κάτω απο το συνειδητό σου νου, ένας γαλαξίας κυττάρων με δική του ξέχωρη βούληση παρακολουθεί ό,τι κυττάς, ακούς και νιώθεις. Όταν χαλαρώσεις στον ύπνο, τα τακτοποιεί σύμφωνα με τους χυμούς του και τις δικές του εμπειρίες, τι του'χει αρέσει (κι ας το απέρριψες εσύ) και τι απεχθάνεται (ακόμα και αν εσύ το προσπαθείς). Δε βλέπει τα πράγματα όπως τα βλέπεις εσύ. Συχνά πετιέται εκεί που δεν το θέλεις, ή σου κόβει τη φωνή όταν θες να μιλήσεις. Έλξη και απώθηση, εξάρτηση κι ανεξαρτησία, τόλμη και φόβος - ποιά ρήγματα θα βρεί μια βυθοκόρος;
• Συμφέρον - Ζωτικά ζητούμενα του ατόμου, υλικά και συναισθηματικά. Περιλαμβάνουν και τα ζητούμενα του "Εμείς" που το άτομο θεωρεί δικά του. Το συμφέρον απαντά στην αντίληψη της ζωής ως πόλεμος, της ανάγκης ως νόμος, και της εξουσίας ως μόνιμο διακύβευμα. Ο ιμπ το συγχέει με το βόλεμα και ζητά το καθήκον στη θέση του.
• Συνεργασία - Θα συνεργαστείς με άλλους, όχι ως θέμα αρχής, αλλά κατά περίπτωση, διότι η ζωή είναι αγώνας, αντιπαλότης και πόλεμος, όπου ο συνεργάτης μπορεί να σε προδώσει άν δεν τον συγκρατεί το συμφέρον και η αφοσίωση. Γι αυτό μετρά τόσο πολύ η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης και νησιδών ανακωχής.